بیضه نزول نکرده یا به اصطلاح بیضه پنهان ، نوعی بیماری آناتومی در مجرای ادراری مردان است. در صورتی که بیضه ها در جای صحیح خود قرار نگیرند، فرد دچار بیماری بیضه پنهان یا نزول نکرده می شود. این بیماری با خود مشکلاتی را به همراه دارد که در ادامه مقاله بهترین دکتر اورولوزی در تهران دکتر داریوش محمدی می خواهیم با آن آشنا شویم. امروزه متخصصین اورولوژی به این نتیجه رسیده اند که مردانی با سابقه جراحی “بیضه پنهان” نسبت به افرادی که چنین تجربه ای را نداشته اند، به مراتب بیشتر دچار سرطان بیضه می شوند. اگرچه انجام جراحی قبل از بلوغ تا حدودی میتواند ریسک کانسر در بیضه پنهان را کاهش دهد ولی همچنان ریسک کانسر در این افراد بیشتر از سایرین می باشد.
بیضه نزول نکرده چیست؟
در طی روند طبیعی در هنگام رشد جنین، بیضه ها در داخل شکم شکل گرفته و به مرور همزمان با رشد جنین به داخل کیسه بیضه وارد می شوند. اگر یک یا هر دو بیضه در داخل شکم کودک باقی بماند، به این اتفاق “بیضه نزول نکرده” گفته می شود.
شیوه تشخیص بیضه پنهان
در اکثر موارد نشانه‌ای به جز خالی بودن کیسه بیضه و عدم وجود بیضه برای تشخیص وجود ندارد که آن هم با یک معاینه ساده توسط متخصص کلیه و مجاری ادراری قابل تشخیص است.
چه عواملی باعث ایجاد بیضه نزول نکرده می شود؟
به طور دقیق نمی توان عامل “بیضه نزول نکرده” را تشخیص داد. اما مجموعه عواملی همچون وراثت، تولد زودرس، شرایط بهداشتی و سلامتی مادر، عوامل محیطی همچون در معرض سیگار یا اسپری های آفت کش قرار گرفتن و مصرف الکل توسط مادر، می توانند مواردی باشند که منجر به عدم نزول بیضه در نوزاد شوند. به گفته متخصص اورولوژی ، تولد زودرس می تواند یکی از عوامل اصلی در ایجاد “بیضه نزول نکرده” باشد. حدود یک سوم از نوزادان پسر نارس با چنین مشکلی مواجه می شوند. به طور طبیعی تخمین زده شده است که 3 تا 5 درصد از نوزادان با چنین مشکلی روبرو هستند. این مشکل رایج معمولا در عرض چند ماه اول زندگی کودک خود به خود رفع می شود، اما اگر تا یک سالگی بیضه ها به داخل کیسه بیضه وارد نشوند، نیاز است که جراح ارولوژ از طریق جراحی این مشکل را برطرف کند.
عوارض و پیامدهای بیضه نزول نکرده
برای رشد و فعالیت طبیعی بیضه ها نیاز است که آنها در محیطی با دمایی کمتر از دمای بدن قرار بگیرند و کیسه بیضه این شرایط را فراهم می کند. در حالت “بیضه نزول نکرده”، بیضه ها در داخل شکم قرار گرفته و دچار مشکل می شوند و ممکن است این مساله، عوارضی به دنبال خود داشته باشد؛ از جمله:
- ناباروری: پایین بودن تعداد اسپرم ها، پایین بودن کیفیت اسپرم ها و کاهش قدرت باروری آنها در مردانی که با بیضه نزول نکرده دست و پنجه نرم کرده اند، بیشتر رخ می دهد و هر چه زمان مراجعه به دکتر اورولوژیست را به تاخیر بیندازند این خطر برای آنها بیشتر می شود.
- تورشن بیضه(پیچ خوردگی بیضه به دور طناب خود)
- فتق کشاله ران
- سرطان بیضه
ارتباط بیضه پنهان و سرطان بیضه
یکی از دلایلی که می تواند منجر به ایجاد سرطان بیضه شود جراحی بیضه نزول نکرده است. هرچند اگر قبل از سن بلوغ این جراحی صورت بگیرد تا حد زیادی احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می دهد اما باز باید به این نکته توجه کرد، افرادی که این جراحی را پشت سر گذاشته اند باز هم نسبت به سایر افراد ریسک بالاتری برای ابتلا به این نوع از سرطان را دارند.
تفاوت بین بیضه نزول نکرده و بیضه غیرطبیعی چیست؟
بیضه نزول نکرده وضعیتی است که در آن یک یا هر دو بیضه در زمان تولد به داخل کیسه بیضه نزول نکرده اند و معمولاً در داخل شکم یا مسیر نزول باقی می مانند. این مشکل بیشتر در نوزادان پسر نارس مشاهده می شود و در صورت عدم درمان می تواند منجر به ناباروری و افزایش خطر سرطان بیضه شود. از سوی دیگر، بیضه غیرطبیعی به هر گونه تغییر شکل ، اندازه یا عملکرد غیرعادی بیضه گفته می شود که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند ضربه ، عفونت ، اختلالات ژنتیکی یا مشکلات هورمونی باشد. بیضه غیرطبیعی ممکن است بیضه ای باشد که در محل درست قرار دارد اما از نظر ساختاری یا عملکردی دچار مشکل است. به طور خلاصه ، بیضه نزول نکرده به محل قرارگیری بیضه مربوط است ، در حالی که بیضه غیرطبیعی به ناهنجاری های ساختاری یا عملکردی بیضه اشاره دارد.
درمان بیضه پنهان با دکتر داریوش محمدی
بهترین زمانی که بایستی این مشکل آناتومی برطرف شود، در زمان نوزادی است. در صورتی که تا پیش از 1 سالگی این مشکل برطرف نشد ، متخصص ارولوژی اقدام به عمل جراحی ارکیوپکسی می کند. در برخی موارد ممکن است که بیضه در داخل شکم قرار گرفته باشد یا تنها یک بخش از بیضه در کیسه قرار گرفته باشد. در چنین شرایطی به انجام جراحی پیچیده تری نیاز است که معمولا جراحان از لاپاراسکوپی در این خصوص استفاده می کنند. مانند تمامی جراحی های مجاری ادراری بایستی پس از اصلاح محل بیضه، مراقبت های لازم را انجام داد.
