امروزه متخصصین اورولوژی به این نتیجه رسیده اند که مردانی با سابقه جراحی “بیضه نزول نکرده” نسبت به افرادی که چنین تجربه ای را نداشته اند، به مراتب بیشتر دچار سرطان بیضه می شوند. در ادامه با این مشکل و بیماری بیشتر آشنا می شویم.
اگرچه انجام جراحی قبل از بلوغ تا حدودی میتواند ریسک کانسر در بیضه نزول نکرده را کاهش دهد ولی همچنان ریسک کانسر در این افراد بیشتر از سایرین می باشد.
بیضه نزول نکرده چیست؟
در طی روند طبیعی در هنگام رشد جنین، بیضه ها در داخل شکم شکل گرفته و به مرور همزمان با رشد جنین به داخل کیسه بیضه وارد می شوند. اگر یک یا هر دو بیضه در داخل شکم کودک باقی بماند، به این اتفاق “بیضه نزول نکرده” گفته می شود.
چه عواملی باعث ایجاد بیضه نزول نکرده می شود؟
به طور دقیق نمی توان عامل “بیضه نزول نکرده” را تشخیص داد. اما مجموعه عواملی همچون وراثت، تولد زودرس، شرایط بهداشتی و سلامتی مادر، عوامل محیطی همچون در معرض سیگار یا اسپری های آفت کش قرار گرفتن و مصرف الکل توسط مادر، می توانند مواردی باشند که منجر به عدم نزول بیضه در نوزاد شوند.
به گفته متخصص اورولوژی، تولد زودرس می تواند یکی از عوامل اصلی در ایجاد “بیضه نزول نکرده” باشد. حدود یک سوم از نوزادان پسر نارس با چنین مشکلی مواجه می شوند. به طور طبیعی تخمین زده شده است که 3 تا 5 درصد از نوزادان با چنین مشکلی روبرو هستند. این مشکل رایج معمولا در عرض چند ماه اول زندگی کودک خود به خود رفع می شود، اما اگر تا یک سالگی بیضه ها به داخل کیسه بیضه وارد نشوند، نیاز است که جراح ارولوژ از طریق جراحی این مشکل را برطرف کند.
شیوه تشخیص بیضه نزول نکرده
در اکثر موارد نشانه‌ای به جز خالی بودن کیسه بیضه و عدم وجود بیضه برای تشخیص وجود ندارد که آن هم با یک معاینه ساده توسط متخصص کلیه و مجاری ادراری قابل تشخیص است.
عوارض و پیامدهای بیضه نزول نکرده
برای رشد و فعالیت طبیعی بیضه ها نیاز است که آنها در محیطی با دمایی کمتر از دمای بدن قرار بگیرند و کیسه بیضه این شرایط را فراهم می کند. در حالت “بیضه نزول نکرده”، بیضه ها در داخل شکم قرار گرفته و دچار مشکل می شوند و ممکن است این مساله، عوارضی به دنبال خود داشته باشد؛ از جمله:
- ناباروری: پایین بودن تعداد اسپرم ها، پایین بودن کیفیت اسپرم ها و کاهش قدرت باروری آنها در مردانی که با بیضه نزول نکرده دست و پنجه نرم کرده اند، بیشتر رخ می دهد و هر چه زمان مراجعه به دکتر اورولوژیست را به تاخیر بیندازند این خطر برای آنها بیشتر می شود.
- تورشن بیضه(پیچ خوردگی بیضه به دور طناب خود)
- فتق مَغبِنی( فتق کشاله ران)
- سرطان بیضه: یکی از دلایلی که می تواند منجر به ایجاد سرطان بیضه شود جراحی بیضه نزول نکرده است. هرچند اگر قبل از سن بلوغ این جراحی صورت بگیرد تا حد زیادی احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می دهد اما باز باید به این نکته توجه کرد، افرادی که این جراحی را پشت سر گذاشته اند باز هم نسبت به سایر افراد ریسک بالاتری برای ابتلا به این نوع از سرطان را دارند.
علل سرطان بیضه
با وجود اینکه دانشمندان به طور دقیق نمی دانند دلیل سرطان بیضه چیست اما عواملی را که احتمال ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می دهند، مشخص کرده اند.
- عدم نزول بیضه ها: همانطور که در بالا اشاره شد جراحی بیضه ها به دلیل عدم نزول، خود عامل افزایش ریسک ابتلا به سرطان بیضه است.
- مشکلات مادرزادی در آلت تناسلی و بیضه ها
- عامل وراثت: افرادی که از اعضای نزدیک خانواده شان دچار سرطان بیضه شده اند، نسبت به سایر مردان احتمال بیشتری دارد که به بیماری سرطان بیضه دچار شوند. در مواردی حتی تاثیر تفاوت نژادی نیز بررسی شده است؛ مثلا مردان نژاد قفقازی نسبت به مردان آسیایی و آفریقایی و یا مردان آمریکایی نسبت به مردان آسیایی بیشتر به این نوع از سرطان مبتلا می شوند.
- داشتن سابقه سرطان بیضه: اگر فردی در گذشته دچار سرطان بیضه شده و بهبودی کامل پیدا کرده است، احتمال ابتلا به این بیماری در این فرد نسبت به سایر افراد عادی بیشتر است.
- رشد غیرطبیعی بیضه ها به دلیل بیماری هایی همچون سندروم کلاین فلتر(Klinefelter syndrome)
- عفونت ناشی از بیماری ها مانند اوریون یا ایدز
- سایز بدن: پژوهشگران سوئدی به تازگی به این نتیجه رسیده اند: افرادی که به دلیل وراثت، اندامی لاغر و کشیده دارند، خطر مبتلا شدنشان به سرطان بیضه بیشتر است.
علائم سرطان بیضه
به طور معمول علائم سرطان بیضه تا مراحل پایانی بیماری بروز پیدا نمی کند. در بسیاری از موارد این خود فرد است که ابتدا متوجه بیماری سرطان خود می شود. برای همین هر فرد با کوچکترین تغییر غیر عادی در بیضه باید حتما به دکتر اورولوژ مراجعه کند و بررسی شود.
- وجود ورم یا توده ای دردناک در یک یا هر دو بیضه.
- درد در بیضه ها یا کیسه بیضه.
- احساس سنگینی در کیسه بیضه.
- تجمع غیر عادی و ناگهانی مایعات در کیسه بیضه.
- احساس درد در شکم یا کمر یا کشاله ران.
درمان سرطان بیضه
روش های درمان سرطان بیضه می تواند مراحل جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و یا ترکیبی از همه این ها را شامل شود.
در حدود نود و پنج درصد مردانی که دچار سرطان بیضه می شوند، پس از درمان به طور کامل بهبود می یابند؛ به همین دلیل داشتن آگاهی و تشخیص زودهنگام در این بیماری بسیار مهم است.