سیستوسکوپی به روشی گفته می شود که پزشک اورولوژ به واسطه دوربین کوچک مخصوصی می تواند داخل مجاری ادرار و مثانه فرد را مشاهده نماید. در این بخش قصد داریم تا اطلاعاتی را هر چند به صورت مختصر اما مفید در خصوص فواید و کاربرد این روش برای شما خوانندگان عزیز و محترم بیان کنیم؛ همراه ما باشید.
بررسی داخلی مجرای ادرار و مثانه با استفاده از دوربین مجهز به نور سرد و مایع شستشو دهنده که عمدتا نرمال سالین میباشد. سیتوسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی محسوب میشود که یکی از ابزارهای اصلی در معاینات سیستم ادراری توسط متخصص اورولوژی است.
منظور از سیستوسکوپی چیست؟
امروزه دکتر اورولوژیست و متخصص کلیه برای مشاهده وضعیت مجاری ادراری و سیستم مثانه بیماران خود از دستگاه دوربین مانند کوچکی به نام سیستوسکوپ کمک می گیرند تا بتوانند از این طریق به درمان برخی از مشکلات مثانه بپردازند. همچنین سیستوسکوپ این قابلیت را برای پزشک ارولوژ فراهم می کند که با کمک این وسیله در صورت نیاز ابزارهای کوچک جراحی را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شخص کرده و به درمان او بپردازد.
اگر بخواهیم به دو نوع مختلف این شیوه درمانی اشاره ای کوتاه داشته باشیم؛ میتوان به سیستوسکوپی انعطاف پذیر و یا سفت و سخت اشاره کرد. در نوع اول هیچگونه نیازی به بیهوش کردن شخص نبوده و به وسیله سیستوسکوپ باریک و خمیده ای میتوان برای درمان شخص اقدام کرد. این در حالی است که در نوع دوم این شیوه درمانی لازم است که شخص تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی قرار گرفته و از وسیله به نسبت پهنتر که انعطافپذیر هم نبوده برای معاینه و بررسی مشکلات مثانه فرد بیمار استفاده شود.
کاربرد سیستوسکوپی
هر یک از انواع مختلف شیوه سیستوسکوپی هم برای زنان و هم مردان کاربرد داشته و به منظور بررسی وضعیت مشکلات مثانه و مجرای ادرار و درمان این عضو از بدن آنها به کار گرفته می شود. همچنین سیستوسکوپی در کودکان نیز انجام می گیرد. به طور کلی بنابر نظر متخصص ارولوژی اگر به بخشی از فواید و کاربرد سیستوسکوپی اشاره ای کوتاه داشته باشیم؛ میتوان هر یک از موارد ذیل را برای آن برشمرد:
- معاینه و بررسی مشکلاتی از قبیل احساس سوزش و درد طولانی مدت در ناحیه لگن؛ بروز عفونتهای متعدد در دستگاه ادراری (UTI) و وجود نشانه هایی از خون در ادرار و سیستم تناسلی شخص
- بررسی بیماری خاص از قبیل سرطان مثانه؛ تومور یا عفونت با تهیه نمونه هایی از بافت یا بیوپسی مثانه و ادرار شخص توسط دکتر اورولوژ
- درمان مشکلاتی از قبیل نابودی سنگ مثانه؛ رفع انسداد مجاری ادرار با قرار گیری یا خروج یک لوله باریک یا استنت
- تزریق دارو یا رنگ به منظور تشخیص مشکلات کلیوی از طریق اشعه ایکس
- بررسی بیماران دچار هماچوری یا خون در ادرار که ممکن است خون تنها در آزمایش ادرار مشهود باشد و بیمار علامت دیگری نداشته باشد. خون در ادرار یکی از علایم اولیه سرطانهای سیستم ادراری میباشد و در چنین مواردی سیستوسکوپی نقش مهمی در تشخیص زودرس دارد.
- بررسی بیماران دچار علایم انسدادی ادراری مثل کاهش جریان ادرار قطع و وصل جریان ادرار و مکث در شروع ادرار
- تشخیص و درمان تنگیهای مجاری ادرار در خانمها و آقایان که در ابتدا تنها با افزایش ادرار باقیمانده در مثانه در سونوگرافی مشخص میشود.
- بررسی بیماران دچار بی اختیاری ادراری جهت تشخیص نوع و علت آنها قبل از درمان
- بررسی بیماران دچار علائم تحریکی ادرار و درد مثانه طولانی مدت
عوارض سیستوسکوپی
این شیوه درمانی با توجه به نوع آن معمولا دردناک نبوده و ممکن است که شخص به محض ورود سیستوسکوپ به درون مجرای ادرار خود تنها کمی احساس ناراحتی داشته باشد که البته این مشکل هم میتوان به وسیله ژل های بی حسی موضعی بر طرف کرد. در نوع سیستوسکوپ سخت نیز با توجه به بیحسی نخاعی یا بیهوشی عمومی شخص بیمار او هیچگونه دردی را در طول درمان خود احساس نخواهد کرد. دقت داشته باشید که برخی از عوارض بعد از انجام این کار از قبیل خارش کاملا طبیعی و ظرف مدت چند روز درمان خواهد شد. اما به طور کل عوارض جدی و البته نادر این شیوه درمانی را میتوان به مواردی نظیر عدم امکان ادرار و یا عفونت دانست. در حقیقت به منظور کاهش احتمال آسیب توسط سیستوسکوپ به مثانه شخص بیمار، ممکن است به صورت موقت از سوندی برای خروج ادرار کمک گرفته شود. همچنین با توجه به سن بالا، مصرف سیگار و آناتومی غیرطبیعی مجاری ادرار می توان گفت که یکی از شایع ترین عوارض این کار شامل عفونت ادراری (UTI) دستگاه مثانه، کلیه یا لوله های کوچک متصل به آن می باشد.
حتما بخوانید: دکتر اورولوژ برای آقایان
اقدامات بعد از سیستوسکوپی
اگر بخواهیم در یک دسته بندی کلی به برخی از اقدامات قبل و بعد از ترخیص از بیمارستان به هنگام سیستوسکوپی اشاره داشته باشیم میتوان به مواردی از قبیل خالی کردن مثانه خود قبل از ترخیص اشاره کرد تا دکتر ارولوژ به این اطمینان برسد که شما بدون هیچگونه مشکلی همچون گذشته قادر به ادرار کردن هستید. چنانچه بعد از ترخیص برای ادرار خود با مشکل مواجه شدید و انجام این کار برایتان دشوار بود باید گفت که این نشانه از تورم پروستات یا مجرای ادرار شما بوده و لازم است که هر چه سریعتر پزشک خود را در جریان این اتفاق بگذارید. همچنین بروز علائم دیگری از قبل وجود خون در ادرار، سوزش یا خارش، احساس درد خفیف در ناحیه شکم به مدت چند روز بعد از ترخیص کاملا طبیعی بوده و به تدریج برطرف خواهد شد. اما در صورت ادامه دار بودن این ماجرا ممکن است که در اثر سیستوسکوپی به مثانه شخص آسیب رسیده و برای درمان آن نیاز به جراحی یا سوند می باشد. اقداماتی نظیر نوشیدن آب و نگه نداشتن ادرار خود را از یاد نبرده و در صورت هرگونه علائم غیر عادی در خود با پزشک تماس بگیرید.
چه موقع برای سیستوسکوپی به پزشک مراجعه کنیم؟
سیستوسکوپی با استفاده از بیحسی موضعی در کلینیک قابل انجام میباشد و باتوجه به اطلاعات ارزشمندی که از آن بدست می آید نیاز به بررسی های پر هزینه دیگر را تا حدود زیادی برطرف مینماید. این تکنیک در تعیین نوع عمل پروستات و تشخیص سنگهای مجاری ادرار بسیار کمک کننده است.
بهتر است که تمامی افراد به محض مشاهده علائم و نشانه های نامبرده شده در قسمت ذیل برای بررسی وضعیت مثانه و کلیه های خود به نزد یک متخصص اورولوژی مراجعه نمایند :
- احساس درد در ناحیه لگن، مثانه و یا ناحیه تحتانی کمر
- خونریزی بیش از حد و نشانه هایی از لخته شدن خون در پوست
- عدم توانایی دفع ادرار و خالی کردن مثانه
- بوی بد ادرار و ترشحات یا عفونت های شدید
- و …
برای کسب اطلاعات بیشتر، از لینک بالای صفحه، مقالات بخش بلاگ سایت دکتر داریوش محمدی بهترین متخصص اورولوژی در جنت آباد را مطالعه فرمایید.
خیلی مفیدوعالی بود باکمال تشکرفراوان