سنگ حالب نوعی از سنگ های کلیه است که در داخل حالب یکی از محل های شایع گیر کردن سنگ در مجاری ادراری قرار میگیرد. بعضی از سنگ های کلیه امکان حرکت در نواحی مختلف کلیه و مجاری ادراری را دارند که سنگ حالب از آن دسته است. ایجاد این سنگ نوعی عارضه در دستگاه کلیه و مجاری ادراری به وجود می آورد که عموما با درد همراه است. در این مقاله از دکتر داریوش محمدی بهترین فوق تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری در تهران با ما همراه باشید تا به بررسی کامل علائم و دلایل ابتلا به این عارضه بپردازیم.
سنگ حالب چیست؟
مانند دیگر سنگ های کلیه و مجاری ادراری ، جنس سنگ حالب از کریستال هایی درون ادرار تشکیل شده اند که به یکدیگر متصل هستند. هرکدام از این سنگ ها ممکن است از جنس های متفاوتی تشکیل شده باشد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت:
کریستال: سنگ هایی که از بلور های اگزالات کلسیم ساخته شده‌اند شایع ترین دلیل تشکیل این سنگ ها هستند. کم آبی بدن و داشتن یک رژیم غذایی نامناسب که شامل غذاهایی با اگزالیت بالا هستند خطر تشکیل این سنگ ها را افزایش می دهد.
اسید اوریک: این نوع سنگ ها زمانی به وجود می ایند که ادرار شما خیلی اسیدی باشد. احتمال تشکیل این سنگ ها در مردان و کسانی که مبتلا به بیماری نقرس هستند بیشتر است.
استروویت: سنگ‌های استروویتی اغلب در اثر عفونت کلیه مزمن بروز پیدا می کنند و در میان خانم هایی که عفونت مجرای ادراری دارند شایع تر هستند.
سیستین: سنگ سیستین از نوع سنگ های نادر است و در افرادی که بیماری سیستینوری دارند بیشتر بروز پیدا می کنند. این سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که نوعی آمینو اسید به نام سیستین از کلیه وارد ادرار میشود.
با توجه به فضایی که سنگ حالب در آن تشکیل شده یا قرار گرفته است ، می توانیم سنگ‌های حالب را به سه حالت شناسایی کنیم:
- سنگ فوقانی
- سنگ میانی
- سنگ تحتانی
✔️جهت تعیین وقت مشاوره برای درمان عارضه سنگ حالب با دکتر محمدی فرم تماس زیر را پر کنید.
دلایل تشکیل سنگ حالب چیست؟
ایجاد سنگ در حالب چند علت دارد. بطور کلی سنگ های کلیه و مجاری ادراری به دلیل رژیم غذایی ، سبک زندگی ، عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می شوند. اما به طور اختصاصی دلایل تشکیل سنگ حالب عبارتند از:
- دی هایدریشن یا همان کم آبی بدن
- افزایش وزن
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- بیماری های دیگر مجاری ادراری
- مشکلات تیروئیدی
- عوارض جانبی داروهای مختلف
علائم سنگ حالب چیست؟
شایع ترین نشانه سنگ حالب احساس درد است. بیمار ممکن است در زیر شکم و یا پهلوی خود احساس درد کند. شدت درد بر اساس اندازه سنگ ممکن است متغیر باشد. دیگر علائم احتمالی سنگ در حالب شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس درد و سوزش هنگام ادرار
- وجود خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- تب
- تکرر ادرار
- کاهش ادرار
- عدم دفع ادرار
روش های درمان سنگ حالب با دکتر محمدی در تهران
برای این که بتوان سنگ حالب را درمان کرد و آن را از بین برد ، می توان از یکی از راه های زیر استفاده نمود:
موج شوک یا موج ضربه ای
یکی از راه حل های رایج برای درمان سنگ حالب ، موج شوک است. در این روش ، با استفاده از شوک صوتی ، می توان سنگ های حالب بزرگ را خرد کرد. این موج ها به دلیل انرژی زیادی که دارند ، می توانند سنگ های بزرگ را به تکه های کوچک تبدیل کرده تا در زمان ادرار ، به راحتی از بدن دفع شوند. باید توجه داشت که این روش ، برای تمامی افراد مناسب نیست و باید طبق تشخیص پزشک ، انجام شود.
اورتروسکوپی
روش دیگری که برای سنگ شکنی استفاده می شود ، اورتروسکوپی است. برای اورتروسکوپی ، لازم است تا لوله ای باریک و کشیده ، که به آن دوربین متصل است را وارد مجاری ادرار کنند. در آن صورت ، سنگ ها به سادگی مشاهده شده و به کمک لیزر ، خرد و ریز می شوند.
آندوسکوپی
یکی از روش های دفع سنگ حالب ، آندوسکوپی است که به سیستوسکوپی نیز شناخته می شود. در این روش ، به کمک سیستوسکوپ ، مجرای ادرار و مثانه مورد بررسی قرار می گیرد. پس از تشخیص محل سنگ ، آن را با استفاده از ابزارهای مخصوص جدا کرده و از بدن می کنند. بسته به اندازه سنگ این کار انجام می شود و اگر سنگ بزرگ باشد ، لازم است آن را به کمک لیزر خرد کرد.
نفرولیتوتومی
این شیوه برای سنگ شکنی حالب ، از طریق پوست صورت میگیرد. به این صورت که باید متخصص اورولوژی در پشت فرد برشی ایجاد کند و از طریق آن ، سنگ حالب را خارج کند. این کار عمدتا برای سنگ های خیلی بزرگ انجام می شود.
استنت
استنت ، لوله باریک و منعطفی است که سنگ حالب به راحتی می تواند از آن عبور کند. باید توجه داشت که این لوله ها موقتی هستند و قرار دادن آنها در حالب و اطراف سنگ ، باعث می شود که ادرار به صورت طبیعی اتفاق بیفتد.
مصرف دارو
علاوه بر لیزر و سنگ شکنی ، از طریق مصرف دارو نیز می توان مشکلات سنگ حالب را بهبود داد. اما باید داروها مطابق تجویز و دستور پزشک باشد و خودسرانه استفاده نشود. برخی از رایج ترین داروهای درمان سنگ حالب به شرح زیر هستند:
- سیترات پتاسیم
- دیورتیک
- آنتی بیوتیک ها
- اسید استوهیدروکسامیک
- تیوپرونین
فیلم خرد کردن سنگ حالب با سنگ شکن توسط دکتر داریوش محمدی
تفاوت سنگ حالب و سنگ کلیه چیست؟
همانطور که پیش از این اشاره کردیم سنگ حالب نیز از دسته سنگ های مجاری ادراری و عملا بخشی از سنگ های کلیه است. با این تفاوت که سنگ شروع به حرکت کرده و داخل لوله انتقال ادرار گیر کرده.
با این حال تفاوت‌هایی بین این دو سنگ وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:
نوع درد: با وجود اینکه سنگ کلیه نیز درد هایی را با خود به همراه دارد ، اما سنگ حالب با درد بسیار بیشتری همراه است. این درد معمولا در پهلو و هنگام ادرار کردن حس می شود که سوزش شدیدی دارد. همچنین در صورت باقی ماندن طولانی مدت این سنگ در کلیه ، ممکن است عفونت در حالب و کلیه ایجاد شود.
اندازه سنگ: اندازه سنگ‌های حالب معمولا کوچک تر از سنگ کلیه است و در برخی موارد به خاطر کوچک بودن اندازه آنها ، خود به خود دفع می شوند که با انجام برخی توصیه های بهترین فوق تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری در تهران دکتر محمدی امکان دفع آن ها وجود دارد.
تفاوت در ادرار: به دلیل قرار گرفتن سنگ در لوله ادراری ، میزان ادرار کاهش می یابد و سوزش شدیدی هم با خود دارد اما در سنگ کلیه عموما این تفاوت ادرار مشاهده نمی‌شود بلکه ممکن است ادرار با خون همراه باشد.
راهکار های موثر جهت پیشگیری از سنگ حالب
با رعایت موارد زیر می‌توانید احتمال بروز سنگ در حالب را کاهش دهید
نوشیدن مایعات: نوشیدن حداقل سه لیتر آب در روز احتمال تشکیل سنگ را کاهش می‌دهد.
کاهش مصرف نمک و پروتئین حیوانی: نمک و پروتئین حیوانی باعث افزایش سطح اسید در ادرار شما می شود.
کاهش مصرف غذاهایی با اگزالات بالا: غذاهایی که حاوی اگزالات بالا هستند منجر به ایجاد سنگ در مجاری ادراری می‌شوند بنابراین مصرف این غذاها را کاهش دهید.
عوامل خطر زا مرتبط با حالب
ریسک هایی وجود دارند که خطر تشکیل این سنگ ها را افزایش می دهندک
سابقه‌ی خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما قبلا مبتلا به سنگ کلیه شده باشد احتمال بروز این بیماری در شما افزایش می یابد.
کم آبی بدن: اگر به مقدار کافی آب ننوشید ، مقدار ادرار شما کاهش پیدا می کند در صورتیکه مقدار ادرار شما برای حل کردن نمک و پیشگیری از سفت شدن نمک باید زیاد باشد.
رژیم غذایی: داشتن یک رژیم غذایی با سدیم بالا ، چربی حیوانی و اگزالات بالا احتمال تشکیل این سنگ ها را افزایش می دهد.
ابتلا به بیماری خاص: اگر بیماری های زیر شامل حال شما می شوند احتمال تشکیل سنگ در حالب شما افزایش پیدا می‌کند:
- انسداد مجاری ادراری
- بیماری التهابی روده
- نقرس
- عفونت ادراری
روش های تشخیص سنگ حالب با دکتر داریوش محمدی در تهران
سنگ حالب یکی از محل‌های شایع گیر کردن سنگ در مجاری ادراری میباشد ، که توسط پزشکان با استفاده از ترکیبی از روش های تشخیصی و آزمایش های پزشکی انجام می شود. این روش ها به تشخیص دقیق محل ، اندازه و تعداد سنگ ها کمک می کنند تا دکتر محمدی فوق تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری در تهران بهترین پروسه درمانی را در نظر بگیرد.
بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی بیمار
در ابتدا پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی اولیه ، به شناسایی علائم و نشانه های بالینی مرتبط با سنگ حالب می پردازد. پرسش هایی در مورد شدت و محل درد ، سابقه خانوادگی سنگ کلیه و سابقه بیماری های مرتبط با کلیه مطرح می شود.
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون ، باکتری ها و دیگر مواد غیرطبیعی در ادرار انجام می شود. حضور خون در ادرار (هماچوری) می تواند نشانه ای از سنگ حالب باشد. همچنین ، بررسی pH ادرار و وجود عفونت های ادراری می تواند به تشخیص این عارضه نیز کمک کند.
آزمایش خون
آزمایش خون برای ارزیابی سطح مواد معدنی مانند کلسیم ، اوریک اسید و کراتینین در خون انجام می شود. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا وضعیت عملکرد کلیه ها و احتمال تشکیل سنگ های جدید را بررسی کند.
تصویربرداری
تصویربرداری یکی از اصلی ترین روش های تشخیصی برای شناسایی سنگ حالب است.
- تصویربرداری رادیولوژیک (X-ray): با استفاده از تصاویر رادیولوژیک می توان سنگ های بزرگ و کلسیمی را شناسایی کرد.
- اولتراسونوگرافی (Ultrasound): این روش می تواند سنگ ها را در کلیه و حالب تشخیص دهد. همچنین ، این روش برای بررسی عملکرد کلیه ها و بررسی وجود عفونت ها مفید است.
- سی تی اسکن (CT scan): سی تی اسکن یکی از دقیق ترین روش ها برای شناسایی سنگ حالب است. این روش قادر به تشخیص سنگ های کوچک و غیر بارز نیز موثر و مفید می باشد.
