غدد آدرنال دو غده کوچک در بالای کلیه ها هستند که هر کدام حدود ۵ گرم وزن دارند و طول آنها حدود ۴ تا ۶ سانتیمتر می باشد. علی رغم سایز کوچک شان نقش مهمی در فعالیت های مختلف بدن از تنظیم فشارخون گرفته تا ترشح هورمون های جنسی و باروری دارند. غدد فوق کلیوی (آدرنال)، غددی درون ریز بر روی کلیه ها هستند که وظیفه ترشح منظم هورمون هایی مانند کورتیزول، آلدوسترون و آدرنالین را بر عهده دارند. عملکرد درست این غدد نقش مهمی در انجام وظایفی چون کنترل فشار خون، ضربان قلب، تولید هورمون‌های جنسی و تنظیم چربی دارد. عمده اختلالات مربوط به این ارگان ها ناشی از تولید کم یا زیاد این هورمون های جنسی و یا ایجاد تومور در این غدد است. در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا مشکل در این زمینه باید به بهترین متخصص اورولوژی مراجعه نمایید.

علیرغم اینکه بسیاری از توده ها در غدد فوق کلیوی غیر سرطانی هستند، باز هم این احتمال وجود دارد که یکی از غدد فوق کلیوی طی عمل جراحی برداشته شود تا تعادل هورمونی بدن بهم نخورد. با این وجود باید در نظر داشته باشید که مانند دیگر قسمت‌های بدن، این غدد نیز در برابر تومورهای خوش‌خیم و یا بدخیم چندان در امان نیستند. به وجود آمدن این تومور ها در غدد فوق کلیوی می تواند اثرات منفی را به دنبال داشته باشد.

از جمله دلایل احتمالی ایجاد سرطان غدد فوق کلیوی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سن: ابتلا به سرطان غدد آدرنال در بین بچه‌ها و افراد بالغ میان 40 تا 50 سال شیوع بیشتری دارد.
• پیشینه ی خانوادگی: موردی که به ندرت اثر گذار است، پیشینه ی خانوادگی و وراثت است. اختلالات ژنتیکی همچون سندروم لی فرامنی، سندروم بک ویت ویدمن و …، مثال هایی در باب ارتباط سرطان غدد کلیوی با اختلالات ژنتیکی می باشد.
• سیگار کشیدن: کسانی که معتاد به سیگار کشیدن هستند، باید بدانند که بیش از دیگر افراد در معرض ابتلا به سرطان غدد فوق‌ کلیوی قرار دارند.

با توجه به استفاده روز افزون از تصویربرداری در پزشکی تعداد زیادی از این تومورها بطور اتفاقی حین بررسی برای بیماری های دیگر حین سونوگرافی و سی تی اسکن کشف می گردند و بی علامت هستند. از سوی دیگر این تومورها ممکن است بدلیل ترشحات هورمونی با علائمی نظیر چاقی تورم صورت و اندام ها، افزایش وزن تدریجی، سردرد، فشارخون بالا و غیر قابل کنترل، فشار خون در سن پایین، بی اشتهایی،کاهش وزن، تغییر رنگ پوست، ترک خوردگی پوست، ناتوانی جنسی و عقیمی، ژنیکوماستی، بزرگ شدن سینه ها در مردان، دردهای شکمی و … خود را نشان بدهند.
دانستن علائم ابتلا به سرطان آدرنال می تواند کمک زیادی در تشخیص به موقع این بیماری توسط دکتر ارولوژیست نماید. از جمله این علائم، می توان به موارد زیر پرداخت:

• کبودی آسان بدن، درد پهلوها، کاهش وزن، از دست دادن اشتها و وجود توده شکمی در عکس رادیولوژی
• ضعف و از بین رفتن حجم عضلات پاها، برآمدگی چربی در پشت گردن و شانه ها
• افزایش وزن، قند خون (که منجر به ابتلا به بیماری دیابت می شود.) و فشار خون بالا
• در زنان می تواند باعث افزایش رشد مو به فرم مردانه و بی نظمی قاعدگی شود.
• اضطراب، عصبانیت، تپش قلب، افسردگی و تحریک پذیری سریع توام با تغییر خلق و خو
• پوکی استخوان که باعث شکستگی می‌شود.

جالب است بدانید، با اینکه بیشتر مبتلایان نشانه های بیماری را از خود بروز می دهند، اما مواردی هم وجود دارد که با وجود ابتلا، احساس تندرستی می کنند و هیچگونه علائمی ندارند. در واقع بیمار اطلاعی از سرطان خود ندارد تا اینکه دکتر ارولوژ با بررسی عکس سی تی اسکن آنها که برای بیماری دیگری گرفته شده است، متوجه این موضوع می شود.

غالب تومورهای آدرنال خوش خیم هستند و به دیگر قسمت های بدن گسترش نمی یابند. همانطور که در بخش های پیشین گفتیم، یکی از علل ایجاد سرطان غدد آدرنال، افزایش یا کاهش ترشح هورمون های این غدد است. عوارض این تومور ها شامل موارد زیر می شود:

• سندرم کوشینگ

این بیماری که غالبا در بین افراد 20 تا 50 سال دیده می شود، به دلیل ترشح زیاد هورمون کورتیزول ایجاد می شود. سندروم کوشینگ می تواند به دلیل ابتلا به سرطان غدد فوق کلیوی و یا تومورهای خوش خیم آدرنال ایجاد شود. البته عوامل دیگری چون تومورهای خوش خیم غده هیپوفیز نیز می تواند در ابتلا به این سندروم اثر گذار باشد. با این حال ابتلا به این بیماری از طریق دیگر تومورها، امری است که به ندرت اتفاق می افتد.

• بیماری کان​

بیماری کان که بیشتر ابتلا به آن در زنان گزارش شده است، در پی رشد بیش از حد غدد فوق کلیوی (هایپرپلازی) و یا ترشح آلدوسترون از آدنوم آدرنال (تومور خوش خیم – 50 تا 60 درصد موارد) به وجود می آید. ابتلا به این بیماری سبب افزایش تولید هورمون آلدوسترون و سدیم، احتباس آب و دفع پتاسیم از کلیه ها می گردد که این امر منجر به افزایش فشار خون می شود.

یبوست، ضعف عضلانی، تکرر ادرار، تشنگی شدید، سردرد (ناشی از کاهش پتاسیم) و تغییر خلق و خو، از جمله علائم احتمالی در مبتلایان به این بیماری است.

• فئوکروموسیتوما

از جمله دیگر بیماری های نادری که در رابطه با تومورهای غدد آدرنال وجود دارد، می توان به فئوکروموسیتوما اشاره کرد که سبب تولید آدرنالین و نورآدرنالین به مقدار زیاد می‌شود. از جمله علائم ابتدایی مبتلایان به این بیماری می توان فشار خون بالا، سردرد، تپش قلب و تعریق مفرط را نام برد. عصبانیت، اضطراب، تومور، حالت تهوع، ضعف، درد در قفسه سینه و شکم، احساس خستگی و کاهش وزن از دیگر علائم کمتر رایج در بین بیماران است.

وجود این توده ها غالبا با کمک سی تی اسکن تشخیص داده می شود و سونوگرافی در مواردی که توده ها بزرگ هستند کاربرد دارد. روش تشخیصی دیگر MRI می باشد که توان تشخیص دقیق تومورها را دارا می باشد.

آزمایشات هورمونی خون و ادرار در تشخیص نوع تومورها و در صورت نیاز به انجام جراحی بسیار کمک کننده هستند. فئو کروموسیتوم  نوعی تومور آدرنال است که با افزایش فشار خون همراه می باشد و در سرم و ادرار این افراد متابولیت های کاتکول آمینها بالاست. در کارسینومای آدرنال ممکن است ترشح هورمون های جنسی در ادرار و خون بالا باشد.

بلوغ زودرس در پسرها می تواند یکی از علائم تومورهای آدرنال باشد.

آزمایشات مختلفی برای تعیین وجود تومور در غدد وجود دارد که متخصص کلیه با توجه به علائم، آزمایش مناسب را برایتان تجویز می کند. از جمله اقدامات لازم برای سرطان غدد آدرنال می توان به موارد ذیل پرداخت:

• آزمایش خون و ادرار برای بررسی سطوح هورمون‌ها، نمک اضافی یا پایین بودن میزان پتاسیم
• سی تی اسکن یا ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) به منظور مشاهده غدد و بررسی وجود نشانه‌های غیرطبیعی
• بیوپسی سوزنی توده در برخی موارد

برای درمان تومور غدد نیز مانند بسیاری از تومورهای سرطانی باید به متخصص اورولوژی مراجعه نمود. در حال حاضر سه روش اصلی جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی جهت درمان سرطان غدد آدرنال وجود دارد.

از آنجایی که اکثر توده های آدرنال اتفاقی کشف می شوند و بی علامت هستند درمان در تمام موارد الزامی نیست. توده های بی علامت با اندازه های کوچک که از نظر هورمونال فعال نیستند را می توان تحت نظر گرفت و با تصویربرداری پیگیری کرد. توده های بزرگ یا توده های علامتدار یا توده های دارای ترشح هورمونی نیازمند اقدام درمانی جراحی باز یا لاپاروسکوپی هستند.