عفونت مجرای ادراری عفونتی است که از سیستم ادراری شروع می شود. سیستم ادراری شامل کلیه ها، لوله های ادراری، مثانه و مجرای ادراری است. عفونت می تواند به هر یک از اجزای مجاری ادراری و دستگاه ادراری تحتانی حمله کند. مثانه بیشتر مستعد ابتلا به التهاب است.

محبوب ترین درمان برای این بیماری UTI آنتی بیوتیک است؛ اما برخی از اقدامات آسان می تواند خطر عفونت و UTI ها را از همان ابتدا کاهش دهد.

علائم عفونت مجرای ادراری

علائم عفونت مجرای ادراری در همه افراد مبتلا به این بیماری به وضوح ظاهر نمی شود؛ اما اکثر افراد مبتلا معمولا یک یا دو مورد از علائم زیر را نشان می دهند:

• نیاز شدید و مداوم به ادرار کردن
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• دفع ادرار در مقادیر کم
• وجود خون در ادرار (هماتوریا) یا پل اکر یک بوی بسیار قوی است.
• وجود میکروب در ادرار

علائم عفونت مجرای ادراری با توجه به نوع عفونت

برای هر یک از انواع مختلف عفونت، علائم مجاری ادراری بسته به ناحیه ای که عفونت در آن رخ می دهد، وجود دارد، در ادامه این علائم را با هم مرور می کنیم:

1. پیلونفریت حاد

علائم به شرح زیر ظاهر می شود:

• کمردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• تب

2. التهاب مثانه

علائم به شرح زیر ظاهر می شود:

• کاهش دمای بدن به طور غیر طبیعی
• فشار در ناحیه لگن
• احساس ناراحتی در قسمت پایین شکم
• تکرر ادرار و درد

3. اورتریت

بیمار هنگام ادرار کردن احساس سوزش می کند.

علل خطر عفونت ادراری

عوامل زیادی باعث افزایش عفونت ادراری می شوند.

علل عفونت ادراری بسته به نوع التهاب متفاوت است، در ادامه به شرح این علل می پردازیم:

1. علل التهاب مثانه

عفونت ادراری ناشی از ورود باکتری ها از طریق مجاری ادراری به سیستم ادراری و سپس تکثیر در مثانه است.

علت سیستیت در بیشتر موارد باکتری اشریشیا کولی است. این نوع باکتری در دستگاه گوارش و روده وجود دارد و رابطه جنسی ممکن است منجر به عفونت در مثانه شود.

2. علل اورتریت

بیماری های  مقاربتی، مانند:

• ویروس هرپس سیمپلکس
• سوزاک
• کلامیدیوز

عوامل خطر عفونت ادراری

افرادی هستند که بیشتر از سایرین به عفونت ادراری مبتلا می شوند، مانند:

• رابطه جنسی

حدود نیمی از زنان در مقطعی از زندگی خود به عفونت های ادراری مبتلا می شوند و برخی دیگر بیش از یک بار به عفونت ادراری مبتلا می شوند.

دلیل اصلی این امر ساختار آناتومیکی بدن زن است؛ زیرا مجرای ادرار در بدن زن کوتاه تر از بدن مرد است و مسافتی را که باکتری ها باید طی کنند تا به مثانه برسند، کوتاه تر است.

• فعالیت جنسی

زنانی که فعالیت دارند، بیشتر در معرض عفونت مجرای ادراری هستند. رابطه جنسی باعث باز شدن مجرای ادرار می شود و در نتیجه باکتری ها راحت تر وارد می شوند و انتقال آن به مثانه را تسهیل می کند.

• استفاده از برخی از داروهای ضد بارداری

زنانی که از دیافراگم استفاده می کنند در مقایسه با زنانی که از اسپرم کش به عنوان روش پیشگیری از بارداری استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادراری هستند.

• سن

در سن یائسگی (آمنوره) ، عفونت های مجاری ادراری شایع تر می شوند؛ زیرا بافت های واژن، مجرای ادراری و قاعده مثانه به دلیل از دست دادن هورمون استروژن (استروژن) نازک تر و ضعیف تر می شوند.

• بیماری های دیگر

برخی بیماری ها باعث عفونت ادراری می شوند:

• اختلالات مجاری ادراری مانند: سنگ کلیه
• دیابت قندی
• سایر بیماری های مزمن که می توانند مانع عملکرد سیستم ایمنی شوند.
• استفاده طولانی مدت از کاتترها در مثانه

تشخیص عفونت مجرای ادراری

وقتی متخصص اورولوژی به عفونت مشکوک می شود، از فرد می خواهد نمونه ادرار بدهد تا وجود چرک، گلبول های قرمز خون یا باکتری در ادرار بررسی شود.

بررسی آزمایشگاهی نمونه ادرار مشخص می کند که آیا عفونت التهابی وجود دارد یا نه. اگرچه هیچ آزمایش ساده ای وجود ندارد که تشخیص دهد آیا التهاب در دستگاه ادراری فوقانی یا تحتانی وجود دارد، تب و درد  می تواند نشان دهد که التهاب به کلیه رسیده است.

درمان عفونت ادراری

اگر فردی علائم مشخصی از UTI را نشان ده ، درمان اولیه و موثر UTI آنتی بیوتیک است. نوع دارو و مدت درمان با توجه به وضعیت عمومی سلامت بیمار و نوع باکتری های تشخیص داده شده در آزمایش ادرار تعیین می شود.

1.درمان ساده التهاب

شایع ترین داروهایی که برای درمان عفونت های جزئی مجاری ادراری استفاده می شوند، عبارتند از:

• سولفاميثوكسازول ترايمتوبريم (Sulfamethoxazole – trimethoprim).
• آموکسی سیلین (آموکسی سیلین)
• أمبيتسلين (آمپي سيلين)
• نیتروفورانتوئین (نیتروفورانتوئین)
• سیپروفلوکساسین (سیپروفلوکساسین)
• ليفوفلوكساسين (لووفلوکساسين)

2. درمان مکرر UTI

درمان به روش های مختلف انجام می شود، به شرح زیر:

• برای بیمار مبتلا به UTI های مکرر ، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها را برای مدت زمان طولانی تر یا برنامه خود درمانی تجویز کند که در آن به محض بروز علائم مشخص UTI، بیمار چند روز آنتی بیوتیک مصرف می کند.
• در درمان عفونت هایی که در نتیجه روابط جنسی ایجاد می شود، پزشک ممکن است بعد از هر تماس جنسی یک دوز واحد آنتی بیوتیک تجویز کند.
• در مورد زنانی که یائسه نشده اند، پزشک ممکن است به او توصیه کند که از استروژن درمانی واژینال برای کاهش خطر عفونت های مکرر مجاری ادراری استفاده کند.
• استفاده از پروبیوتیک ها که باکتری ها و انواع مخمرهای زنده هستند که برای بدن انسان مفید می باشند و ممکن است به طرق مختلف مانند حفظ PH پایین در واژن یا ترشح بسیاری از ضدالتهاب ها از عفونت مکرر ادرار جلوگیری کنند.
• زنانی که از کاندوم اسپرم کش برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند، باید جایگزین این نوع کاندوم را در نظر بگیرند؛ زیرا می تواند مستقیما با عفونت های مکرر ادراری ارتباط داشته باشد.
• دریافت واکسیناسیون در کاهش احتمال عفونت مکرر مجاری ادراری هنوز در حال تحقیق و مطالعه است و ممکن است در آینده راه حل احتمالی باشد.

3. درمان التهاب حاد

برای عفونت حاد مجاری ادراری، ممکن است لازم باشد برای آنتی بیوتیک های داخل وریدی (تزریق داخل وریدی) بستری شوید.

پیشگیری از عفونت ادراری

موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری را کاهش دهد:

• مایعات زیاد، به ویژه آب بنوشید.
• ناحیه تناسلی خود را هنگام  استحمام از جلو به عقب بشویید.
• مثانه را در اسرع وقت بعد از مقاربت خالی کنید.
• از محصولات بهداشتی زنانه که ممکن است باعث تحریک شوند، اجتناب کنید.