عفونت ادراری یکی از مشکلات شایع مربوط به سیستم ادراری است که افراد زیادی را درگیر می‌کند. آگاهی از علائم و روش‌های درمان این عارضه اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا به طور کامل این موضوع را بررسی کنیم.
عفونت مجرای ادراری چیست؟
این بیماری نوعی عفونت است که در هر قسمت از سیستم ادراری که شامل کلیه‌ها، مثانه، حالب‌ها و مجرای ادرار می‌شود، رخ می‌دهد. این عارضه معمولاً به دلیل ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری از طریق مجرای ادرار و تکثیر در سیستم ادراری ایجاد می‌شود. این عفونت می‌تواند هم مردان و هم زنان را درگیر کند، اگرچه در زنان شیوع بیشتری دارد. در حالی که عفونت‌های ادراری معمولاً جدی نیستند و به راحتی با آنتی بیوتیک‌ها قابل درمان هستند، می‌توانند باعث درد و ناراحتی شوند.
علائم عفونت مجرای ادراری
این علائم در همه افراد مبتلا به این بیماری به وضوح ظاهر نمی‌شوند؛ اما اکثر افراد مبتلا، معمولا یک یا دو مورد از علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- نیاز شدید و مداوم به ادرار کردن
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- دفع ادرار در مقادیر کم
- وجود خون در ادرار (هماتوریا) یا پل اکر یک بوی بسیار قوی است
- وجود میکروب در ادرار
علائم عفونت با توجه به نوع آن
برای هر یک از انواع مختلف عفونت، علائم متفاوتی با توجه به ناحیه ای که عفونت در آن رخ می‌دهد، وجود دارند، در ادامه علائم هر یک از این عفونت‌ها را بررسی خواهیم کرد:
پیلونفریت حاد:
- کمردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
التهاب مثانه:
- کاهش دمای بدن به طور غیر طبیعی
- فشار در ناحیه لگن
- احساس درد در قسمت پایین شکم
- تکرر ادرار و درد
اورتریت:
- سوزش هنگام ادرار
علت ابتلا به عفونت مجرای ادرار چیست؟
عوامل زیادی باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شوند. علل ابتلا به این عفونت بسته به نوع التهاب متفاوت است، برخی از رایج‌ترین علل ابتلا به این عارضه عبارتند از:
علت ابتلا به التهاب مثانه:
این نوع عفونت ناشی از ورود باکتری‌ها از طریق مجاری ادراری به سیستم ادراری و سپس تکثیر در مثانه است. در بیشتر موارد باکتری اشریشیا کولی باعث این نوع عفونت است. این نوع باکتری در دستگاه گوارش و روده وجود دارد و رابطه جنسی نیز ممکن است منجر به عفونت در مثانه شود.
علت ابتلا به اورتریت:
بیماری‌های مقاربتی، مانند:
- ویروس هرپس سیمپلکس
- سوزاک
- کلامیدیوز
عوامل خطر عفونت ادراری
افرادی هستند که بیشتر از سایرین به عفونت ادراری مبتلا می‌شوند، برخی از عواملی که در ابتلا به این عارضه تاثیرگذار هستند عبارتند از:
- جنسیت: حدود نیمی از زنان در مقطعی از زندگی خود به عفونت‌های ادراری مبتلا می‌شوند و برخی دیگر بیش از یک بار به این عفونت مبتلا می‌شوند. دلیل اصلی این امر ساختار آناتومیکی بدن زن است؛ زیرا مجرای ادرار در بدن زن کوتاه تر از بدن مرد است و مسافتی را که باکتری‌ها باید طی کنند تا به مثانه برسند، کوتاه‌تر است.
- فعالیت جنسی: زنانی که فعالیت جنسی بیشتری دارند، بیشتر در معرض عفونت ادراری هستند. رابطه جنسی باعث باز شدن مجرای ادرار می‌شود و در نتیجه باکتری‌ها راحت‌تر وارد می‌شوند و انتقال آن به مثانه را تسهیل می‌کند.
- استفاده از برخی از داروهای ضد بارداری: زنانی که از داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنند، در مقایسه با دیگران ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه باشند.
- سن: در سنین یائسگی، عفونت ادراری شایع‌تر می‌شود؛ زیرا بافت‌های واژن، مجرای ادراری و قاعده مثانه به دلیل از دست دادن هورمون استروژن نازک‌تر و ضعیف‌تر می‌شوند.
- بیماری‌های دیگر: افرادی که اختلالات مجاری ادراری مانند سنگ کلیه دارند و یا مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های خودایمنی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت هستند.
- کاتتر مثانه: استفاده طولانی مدت از کاتترها در مثانه ممکن است باعث افزایش ابتلا به عفونت ادراری شود.
این مقاله نیز ممکن است برای شما مفید باشد: خون ادراری
تشخیص عفونت ادراری
برای تشخیص دقیق این عارضه، متخصص اورولوژی آزمایش ادرار را برای افراد تجویز خواهد کرد تا وجود عفونت، گلبول‌های قرمز خون یا باکتری در ادرار بررسی شود.
بررسی آزمایشگاهی نمونه ادرار مشخص می‌کند که آیا عفونت التهابی وجود دارد یا نه. اگرچه هیچ آزمایش ساده ای وجود ندارد که تشخیص دهد آیا التهاب در دستگاه ادراری فوقانی یا تحتانی وجود دارد، تب و درد می‌توانند نشان دهند که التهاب به کلیه رسیده است.
درمان عفونت ادراری
اگر فردی علائم مشخصی از این عفونت را نشان دهد، درمان اولیه و موثر آنتی بیوتیک است. نوع دارو و مدت زمان درمان با توجه به وضعیت عمومی سلامت بیمار و نوع باکتری‌های تشخیص داده شده در آزمایش ادرار تعیین می‌شود.
درمان اولیه عفونت ادراری
شایع‌ترین داروهایی که برای درمان عفونت‌های جزئی مجاری ادراری استفاده می‌شوند، عبارتند از:
- سولفامیثوکسازول ترایمتوبریم (Sulfamethoxazole – trimethoprim).
- آموکسی سیلین (آموکسی سیلین)
- أمبیتسلین (آمپی سیلین)
- نیتروفورانتوئین (نیتروفورانتوئین)
- سیپروفلوکساسین (سیپروفلوکساسین)
- لیفوفلوکساسین (لووفلوکساسین)
- برای بیمارانی که به طور مکرر به این عفونت مبتلا می‌شوند، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک‌ها را برای مدت زمان طولانی‌تر تجویز کند.
- در درمان عفونت‌هایی که در نتیجه روابط جنسی ایجاد می‌شوند، پزشک ممکن است بعد از هر تماس جنسی یک دوز آنتی بیوتیک تجویز کند.
- استفاده از پروبیوتیک‌ها بسیار مفید است زیرا شامل باکتری‌ها و انواع مخمرهای زنده‌ای هستند که برای بدن انسان مفید هستند و ممکن است به طرق مختلف مانند حفظ PH پایین در واژن یا ترشح بسیاری از ضدالتهاب‌ها از عفونت مکرر ادرار جلوگیری کنند.
- برای عفونت حاد مجاری ادراری، ممکن است لازم باشد از آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی (تزریق داخل وریدی) استفاده شود.
پیشگیری از عفونت ادراری
موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به این عفونت را کاهش دهند:
- مایعات زیاد، به ویژه آب بنوشید.
- ناحیه تناسلی خود را هنگام استحمام از جلو به عقب بشویید.
- مثانه را در اسرع وقت بعد از مقاربت خالی کنید.
- از محصولات بهداشتی زنانه که ممکن است باعث تحریک شوند، اجتناب کنید.
نتیجه گیری
راه‌های مختلفی برای درمان سریع عفونت ادراری وجود دارند اما بهتر است تا حد امکان اقدامات پیشگیرانه را اتخاذ کنید تا دیگر نیازی به مصرف آنتی بیوتیک‌ها نداشته باشید. به یاد داشته باشید که در صورت تجربه‌ی هر یک از علائم ذکر شده در این مقاله، در اسرع وقت به بهترین اورولوژیست در تهران مراجعه کنید.
