سنگ کلیه یکی از شایع ترین مشکلات در اورولوژی است. علائم سنگ کلیه در مراحل اولیه، به عنوان یک قاعده کلی و عمومی به صورت یکسان ظاهر نمی شود، و وجود آنها را می توان تنها با کمک روش های تشخیصی خاص تعیین کرد. سنگ کلیه، رسوبات سختی از مواد معدنی و نمک هستند که در داخل کلیه ها تشکیل می شوند.

سنگ کلیه دلایل زیادی دارد و می تواند هر قسمتی از دستگاه ادراری از کلیه ها گرفته تا مثانه را درگیر کند. سنگ ها اغلب زمانی تشکیل می شوند که ادرار غلیظ می شود و به مواد معدنی اجازه می دهد تا متبلور شوند و به هم بچسبند.

دفع سنگ کلیه

دفع سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک باشد، اما اگر سنگ ها به موقع تشخیص داده شوند، معمولاً آسیب دائمی ایجاد نمی کنند. بسته به شرایط، ممکن است به چیزی جز مصرف مسکن و نوشیدن مقدار زیادی آب نیاز نداشته باشید تا دفع سنگ کلیه صورت بگیرد.

در موارد دیگر، به عنوان مثال، اگر سنگ وارد دستگاه ادراری شود، با عفونت دستگاه ادراری همراه باشد یا عوارضی ایجاد کند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

در صورت افزایش خطر عود، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه را برای کاهش خطر ابتلا به سنگ های کلیوی مکرر توصیه کند.

سنگ کلیه تا زمانی که به داخل کلیه نرود یا به حالب نرسد، نمی تواند علائمی ایجاد کند. در این مرحله، ممکن است این علائم و نشانه ها را تجربه کنید:

• درد شدید در پهلو و پشت، زیر دنده ها
• دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران می رسد
• دردی که به صورت سینوسی می آید و شدت آن در نوسان است
• درد هنگام ادرار کردن
• ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای

• تهوع و استفراغ
• نیاز مداوم به ادرار کردن
• دفع ادرار بیشتر از حد معمول
• تب و لرز در صورت وجود عفونت
• درد سنگ کلیه ممکن است تغییر کند، مانند حرکت به مکان دیگری یا افزایش شدت، زیرا سنگ از طریق دستگاه ادراری حرکت می کند.

در صورت داشتن علائم و نشانه هایی که شما را آزار می دهد به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد به قدری شدید است که نمی توانید بنشینید یا موقعیت راحتی پیدا کنید.
• درد همراه با حالت تهوع و استفراغ
• درد همراه با تب و لرز
• خون در ادرار
• مشکل در دفع ادرار

سنگ کلیه چگونه تشکیل می شود

با افزایش محتوای نمک در ادرار، فرآیند کریستال شدن و تشکیل تدریجی رسوبات جامد آغاز می شود. این امر در درجه اول به دلیل یک رژیم غذایی نامتعادل اتفاق می افتد. چه غذاهایی در تشکیل سنگ کلیه نقش دارند؟ نوشیدنی‌های کافئین‌دار، شیرین ‌کننده‌های مصنوعی، غذاهای سرشار از نمک، پروتئین و کلسیم، گوشت قرمز غنی از اسید اوریک و منابع اصلی اسید اگزالیک و اگزالات ‌ها (جعفری، ریواس، کرفس، کاکائو، اسفناج، خاکشیر و بادام زمینی). با این حال، علل دیگری نیز برای سنگ‌های ادراری وجود دارد که به رژیم غذایی مربوط نمی ‌شوند:

• استعداد ارثی
• نقص در رشد اندام های ادراری
• عفونت های دستگاه تناسلی ادراری
• مصرف ناکافی یا بیش از حد مایعات
• بیماری های غده تیروئید
• اضافه وزن
• اختلالات متابولیک و بیماری های دستگاه گوارش

همه این عوامل می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.

علائم سنگ کلیه چیست

فرآیند تشکیل سنگ ها می تواند هفته ها و حتی ماه ها طول بکشد. در عین حال، فرد ممکن است متوجه وجود مشکلاتی در بدن نشود. علائم آشکار زمانی ظاهر می شود که سنگ به اندازه بزرگ می رسد و یا شروع به حرکت در داخل کلیه می کند و وارد حالب می شود. این فرآیند با موارد زیر همراه است:

درد مبهم در ناحیه کمر، که با فعالیت بدنی افزایش می‌یابد (تصویر رایج با تشکیلات بزرگ).

درد حاد و غیر قابل تحملی که به باسن، پایین شکم، کشاله ران کشیده می شود (به این ترتیب سنگ های کوچکی که وارد حالب می شوند اغلب خود را نشان می دهند).

مشکل در ادرار کردن، گرفتگی عضلات، میل مکرر برای ادرار کردن خون در ادرار

با سنگ کلیه چه کنیم

سنگ کلیه در هر مرحله نیاز به تشخیص دقیق و درمان حرفه ای دارد. نادیده گرفتن مشکل و به تعویق انداختن مراجعه به پزشک می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود، مثل: سیستیت مزمن(التهاب مثانه)، قولنج کلیوی، التهاب حاد و مزمن کلیه ها و نارسایی کلیه، این همان چیزی است که سنگ کلیه می تواند به آن تبدیل شود. خوددرمانی نکنید، اما به دنبال کمک پزشکی باشید! متخصص اورولوژی معاینه انجام می دهد و درمان لازم را تجویز می کند.

• سونوگرافی و / یا MRI اندام های تناسلی ادراری.
• اوروگرافی

درمان سنگ کلیه و خونریزی بعد از دفع سنگ کلیه

در صورت تایید سنگ کلیه در معاینه چه باید کرد؟ درمان بسته به اندازه جرم، محل آن و شدت علائم نحوه درمان آن تجویز می شود.

درمان پزشکی: در مراحل اولیه بیماری، زمانی که سنگ ها کوچک هستند و هنوز وارد دستگاه ادراری نشده اند، برای بیمار دارویی تجویز می شود که باعث انحلال مواد معدنی می شود. به عنوان یک قاعده، پزشک تمام تلاش خود را می کند تا راهی برای از بین بردن سنگ کلیه بدون جراحی پیدا کند. اما همیشه درمان دارویی نتایج مثبتی به همراه ندارد.

برداشتن با جراحی: سه نوع اصلی جراحی وجود دارد. تهاجمی ترین آنها یورترولیتوتومی است که از طریق یک برش در شکم یا پایین کمر برداشته می شود. بهبودی پس از جراحی حدود یک ماه طول می کشد.

روش ملایم ‌تر لیتوتومی لاپاراسکوپی است، برداشتن سنگ با استفاده از لاپاراسکوپ از طریق یک برش کوچک در دیواره شکم. بیمار می تواند در عرض یک هفته به کار خود بازگردد.

در نهایت، مدرن ترین و غیر تروماتیک ترین راه برای برداشتن سنگ از مثانه، لیتوتریپسی با لیزر است. لیزر به بدن (بدون برش، از طریق مثانه) اعمال می شود تا سنگ را به قطعات کوچک خرد کند و سپس آنها را با آندوسکوپ خارج کند. دوره نقاهت با این نوع روش درمانی کمتر از یک هفته طول می کشد.

عوارض بعد از دفع سنگ کلیه

بعد از دفع سنگ کیه ممکن شما دچار عوارض زیر شوید:

• تب بعد از دفع سنگ کلیه
• تکرر ادرار بعد از دفع سنگ کلیه
• عفونت بعد از دفع سنگ کلیه
• خونریزی
• درد پهلو
• درد کمر
• سوزش ادرار